ทองย้อย แสงสินชัย
ปิหกํ = ม้าม (เคยแปลกันว่า ไต)
ลำดับ 14 ในอาการสามสิบสอง
อ่านว่า ปิ-หะ-กัง
“ปิหกํ” รูปคำเดิมเป็น “ปิหก” (ปิ-หะ-กะ) รากศัพท์มาจาก ปิหฺ (ธาตุ = ปรารถนา; ไป, ถึง, บรรลุ) + อ ปัจจัย + ก สกรรถ (กะ สะ-กัด)
: ปิหฺ + อ = ปิห + ก ...
ทองย้อย แสงสินชัย
ทิวาราตรี
อ่านว่า ทิ-วา-รา-ตฺรี
ประกอบด้วยคำว่า ทิวา + ราตรี
(๑) “ทิวา”
อ่านว่า ทิ-วา รากศัพท์มาจาก -
(1) ที (ธาตุ = สิ้นไป) + ว ปัจจัย, รัสสะ อี ที่ ที เป็น อิ (ที > ทิ) + อา ปัจจัยเครื่องหมายอิตถีลิงค์
: ที + ว = ...
ทองย้อย แสงสินชัย
ขัยวัย
รู้จักหรือไม่รู้จัก มันก็พรากเอาไป
อ่านว่า ไข-ไว
ประกอบด้วยคำว่า ขัย + วัย
(๑) “ขัย”
บาลีเป็น “ขย” (ขะ-ยะ) รากศัพท์มาจาก ขี (ธาตุ = เสื่อม, สิ้น) + ณ ปัจจัย, ลบ ณ, แผลง อี ที่ ขี เป็น เอ แล้วแปลง เอ เป็น อย (ขี ...
คำว่า "ธรรม" ซึ่งเป็นคำกลาง ๆ มีความหมายและความมุ่งหมายหลาย ๆ อย่าง
คำว่า "ธรรม" ตามความมุ่งหมายในทางพุทธศาสนา โดยขั้นสูงสุด คืออันติมะ ท่านหมายเอา สภาวะชนิดหนึ่ง ที่ไม่ใช่สัตว์ ไม่ใช่บุคคล ไม่ใช่ชีวะ... อย่างเช่น คำว่า รูป-นาม ขันธ์ อายตนะ ธาตุ....
คำว่า "ธรรม" ที่ปรากฎเป็นตัวอัก ...
